Ik kon het niet laten. Ik heb al wat zaden de grond in gestopt. Capucijners, spinazie, radijsjes en raapstelen. De kans op nachtvorst is natuurlijk nog rijkelijk groot, maar wie niet waagt die niet wint. En ongetwijfeld zijn er meer mensen die vandaag de tuin in gaan! Lees hier welke top 5 aan vroege groenten je nu al kunt zaaien.
Als je de gelukkige eigenaar van een kasje of een platte (glas)bak bent heb je natuurlijk veel meer mogelijkheden. Dan kan je nu al volop in de weer met voorzaaien. Maar helaas bleken mijn goedkope plastic kas en bak uit het tuincentrum eenjarig te zijn, dus ik moet het nu ook even zonder doen. Maar niet getreurd, als het zo zacht blijft kunnen we toch een vroege start maken!
1. Raapstelen
Raapstelen zijn de echte vroege jongens. Die hadden we zelfs al in februari kunnen zaaien. Met een beetje geluk heb je dan een maand later al verse stelen! Bij de bio-winkels zijn ze nu volop te koop, maar zelf gekweekt is natuurlijk nog leuker. Je kunt ze door de stampot doen, maar doen het ook prima in de sla. Of als je te enthousiast geweest bent met zaaien maak je er gewoon pesto van!
2. Radijsjes
Radijsjes kun je in maart in de volle grond zaaien. Ik maak vaak radijskiemen als kiemgroenten, en heb de restjes al twee weken geleden in de tuin gegooid. Die staan nu al mooi 5 cm boven de grond! Het loof kan je trouwens ook prima gebruiken in salades of in groene sapjes.
3. Spinazie
Reuzenblad spinazie kan heel goed tegen kou. In een platte bak kan je dat al in januari zaaien. Inmiddels kan het ook prima in de volle grond. Verse blaadjes spinazie zijn ideaal voor je groene smoothies ’s ochtends; zo heb je altijd wat bij de hand!
4. Capucijners/doperwten/peultjes
Maart is ietwat aan de vroege kant, maar bij mij kwamen er verdwaalde capucijners van vorig jaar al boven, dus ik heb de rest er ook maar bijgezaaid ;-). Wel eerst voorgeweekt en laten ontkiemen in m’n kiempot, zie de tips hieronder. Om één of andere reden kan je capucijners nauwelijks meer krijgen in de winkel. Extra leuk dus om zelf te kweken; en ze krijgen ook nog eens mooie bloemen.
5. Tuinbonen
Tuinbonen kan je het beste al in het late najaar in de grond doen, dan hebben ze een voorsprong. Maar heb je dat niet gedaan, dan is maart het moment om ze alsnog te zaaien. Of je ze nou gaat eten of niet; ze zijn sowieso goed voor je grond omdat het stikstofbinders zijn.
Tips voor het zaaien
- Week zaden ongeveer 24 uur voor voordat je gaat zaaien, dan ontkiemen ze sneller (of gebruik je kiempot en laat peulvruchten zoals capucijners zelfs liggen tot ze net beginnen te ontkiemen, en dan de grond in)
- Zaden van hier ontkiemen beter als je ze eerst een paar weken (of dagen) in de diepvries legt (daarmee boots je de winterperiode na). Dit geldt in ieder geval voor schermbloemigen en de amaranthfamilie (bijv. spinazie).
- Zaai zo diep als het zaad groot is. Zorg in ieder geval dat het zaad goed met grond bedekt is zodat het niet uitdroogt. Heel fijn zaad kan je het beste mengen met wat zand zodat je het beter kunt verspreiden. Je bedekt het dan alleen met wat geelzand. Druk de grond aan na het zaaien, zodat het zaad goed ingebed ligt in de grond; anders droogt het uit.
Waar moet je verder rekening mee houden
Temperatuur
Voor het meeste zaad heb je een bodemtemperatuur van 6°C nodig om ze te laten ontkiemen. Zandgrond warmt sneller op dan klei. Pastinaak, wortelen en uien ontkiemen heel langzaam; daar moet je zo’n 14-21 dagen geduld voor hebben. Zaad van de koolfamilie en sla gelukkig sneller; die kan je na ongeveer 7 dagen aftellen verwachten. Planten uit warme landen hebben ongeveer 12°C nodig om goed te ontkiemen. Tomaten, paprika’s en aubergines kan je daarom het beste binnen voorzaaien.
Niet te nat, niet te droog
De grond moet je voor het zaaien met een hark fijnharken tot je een laag van fijn zand heb om de zaadjes goed te kunnen verspreiden. Dat lukt alleen als de grond droog is. Zolang kleigrond nog aan je laarzen plakt is het nog te nat om te zaaien. Als het nadat je gezaaid hebt gaat regenen is dat ideaal; maar te veel nattigheid is ook weer niet goed. Kieskeurige rakkers, die zaadjes. Komt de regen niet, dan kan je die natuurlijk nabootsen met de gieter. Gebruik dan wel een sproeikop zodat je de zaadjes niet wegspoelt.
Voorzaaien
Voorzaaien heeft het voordeel dat je het proces beter kunt begeleiden en je je oogst wat kan vervroegen door binnen of in een kas voor te zaaien. Wortelgewassen kan je beter niet voorzaaien omdat je bij het verplanten de worteltjes beschadigt. Voorzaaien in huis heeft het nadeel dat je snel slappe plantjes krijgt, omdat het niet het juiste licht is en de temperatuur vaak te warm is. Je kan de zaden wel binnen laten ontkiemen, maar daarna kan je ze beter overdag buiten zetten. Met nachtvorst moet je ze dan wel binnenhalen. Even wat zorg en aandacht dus. Zaai in arme grond: grof zand met 30 % compost, zodat het water goed weg kan.
Wat je nu bijvoorbeeld al kan gaan voorzaaien: koolrabi, paksoy, knolselderij, groenselderij, andijvie, paprika, rode peper, tomaat.
Het is natuurlijk een stuk makkelijker om groentenplantjes te kopen. Zeker als je maar een kleine tuin hebt. Hier in Den Haag is het helaas lastig om aan biologische groentenplantjes te komen. Bij Gezonde Gronden in de weimarstraat is er soms plantgoed; op dit moment snijbiet, veldsla en rucola.
