Sinds kort volg ik een cursus biologisch dynamisch tuinieren bij de Kraaybeekerhof in Driebergen. Zes zaterdagen en je weet precies of je sinaasappelschillen wel of niet in je composthoop mag gooien (alleen onbespoten!), waarom spitten eigenlijk helemaal niet goed is voor de grond (daarmee maak je de grondstructuur met al het bodemleven kapot) en dat basilicum en tomaten graag bij elkaar groeien. Ik vind het machtig interessant en het voelt goed om meer van de natuur te begrijpen. Je weet nooit wanneer het nog eens van pas zal komen (stel dat die zeespiegelstijging er toch nog komt en de hele economie in elkaar klapt, dan kan ik in ieder geval m’n eigen groenten verbouwen).Mijn huisgenootje doet het anders. Die doet mee aan FarmVille, een spel op facebook waarbij het draait om virtuele gewassen en dieren.
Ze heeft een eigen boerderij, kippen, een boomgaard en groenten. In de volkskrant lees ik dat het een ware hype is, 64 miljoen gebruikers en mensen die er hun dagplanning op afstemmen. Want aardbeien moeten binnen 4 uur geoogst worden als je niet wilt niet dat je oogst verpietert en je de opbrengst misloopt. En het gaat nog verder. In NRC next van 11 jan 2010 staat dat het spel volgens wetenschappers mensen dichter bij de natuur brengt. Dat ze weer gaan begrijpen hoe groenten groeien en dat ervaringen met virtuele dieren mensen uit de stad kunnen helpen meer begrip te krijgen voor het boerenleven. Virtuele dieren of planten verzorgen, is in een stad op een flatje het beste alternatief voor echte natuur volgens Nienke Endenburg, onderzoeker bij de faculteit diergeneeskunde aan de Universiteit Utrecht.
Zijn die 64 miljoen mensen nou gek, of ben ik het? Als je 7 uur per dag aan een boerderij besteedt, doe dat dan lekker buiten in het echt in plaats van in een virtuele wereld. Dan merk je misschien meteen ook dat een heel veld vol met alleen maar pompoenen kwetsbaar is voor ziektes en dat je voor een goede opbrengst ook moet zorgen dat je grond gezond is. Zelfs met een half uurtje per dag en een klein balkon kan je al best een eigen groentetuintje creëren. Pompoenen groeien namelijk ook verticaal en kruiden in potten vragen niet veel werk.
Als je slim een klein eco-systeempje in je eigen tuin of op je balkon wilt maken, ben je bij permacultuur aan het goede adres. Permacultuur is een systeem waarbij je vooral gebruik maakt van de samenwerking van alle soorten planten en dieren waardoor er zo weinig mogelijk externe hulpmiddelen (denk aan kunstmest of bestrijdingsmiddelen) nodig zijn. Als je bloemen tussen je groenten zaait trekt dat insecten aan die graag de rupsenkolonie in je sla opeten.
Het doel van permacultuur is dus samenwerking tussen mens en natuur zodat een duurzame relatie kan ontstaan waar beiden van profiteren, niet alleen de mens. De ideeën van permacultuur zijn gebaseerd op de enorme rijkdom en diversiteit die je in een regenwoud vindt. De grondlegger van permacultuur heeft zich eerst een aantal jaren teruggetrokken in het oerwoud om dit te bestuderen en daar kunnen wij nu de vruchten van plukken.
Bijvoorbeeld het lagensysteem: niet 1 soort gewas op een grote lap grond, maar juist gewassen met allemaal een andere hoogte waardoor zoveel mogelijk daglicht wordt opgevangen als voeding voor de plant. De diversiteit aan planten trekt ook verschillende soorten insecten aan waardoor plagen van 1 soort worden voorkomen en tegelijkertijd je fruitbomen goed worden bestoven. In permacultuur wordt heel goed gekeken wat voor functies een plant allemaal kan hebben. Een kruisbes geeft vruchten, maar is door de stekels ook een ideale levende omheining voor dieren.
Als het je allemaal nog te abstract blijft kan je in het Zuiderpark in Den Haag binnenkort precies zien hoe je een permacultuurtuin kunt maken. Het komende jaar wordt daar een tuin aangelegd en een ecologisch paviljoen, allemaal met de menskracht van vrijwilligers. Er komt ook een voorbeeldtuin voor een kleine stadstuin, een kruidenspiraal en een systeem om water te zuiveren door planten. Zie voor meer informatie de stichting Gezonde Gronden in Den Haag
Voorbeelden van (eetbare) tuinen:
Geveltuinen in zeeheldenkwartier Den Haag
Permacultuurtuinen in Nederland
Permacultuurtuin in de Klopvaart, Utrecht
