Bij superfoods denk je waarschijnlijk aan exotische bessen en magische poeders uit de Andes. Maar onze oerhollandse kolen doen het minstens zo goed. Ze staan bovenaan in de top-10 van meest gezonde groenten. Groene kool, spitskool, Chinese kool, rode kool, boerenkool, spruitjes, broccoli, bloemkool, noem maar op. Wellicht staat je hoofd meer naar voorjaar dan naar winterse kolen. Maar het duurt helaas nog wel even voor de eerste verse voorjaarsgroenten uit de volle grond eetbaar zijn. Profiteer tot die tijd dus nog even goed van alle gezonde stofjes in kolen!In vergelijking met andere groenten scoren kolen bovengemiddeld qua voedingswaarde. Ze zitten vol met antioxidanten en fytonutriënten; boerenkool staat wat dat betreft met stip op één van alle groenten (Bron: livestrong).
Daarnaast bevatten kolen ook grote porties van onze dagelijkse benodigde nutriënten. Zo bevat 100 gram groene kool meer vitamine C dan 100 gram sinaasappel (om precies te zijn ongeveer 61% van de ADH aan vitamine C). En een ons groene kool bevat ook maar liefst 63% van de ADH voor vitamine K (Bron: Mens en gezondheid). Daarnaast zijn kolen kanjers op het gebied van kankerremmende stofjes.
Kankerremmend
Onderzoekers kwamen de kankerremmende werking van kolen voor het eerst op het spoor toen ze constateerden dat vrouwen uit Oosteuropese landen veel minder kans hadden om borstkanker te ontwikkelen dan Amerikaanse vrouwen. Uit een analyse van hun dieet bleek: ze zijn verzot op kool. Inmiddels zijn er zo’n 475 onderzoeken gedaan naar de werkzaamheid van kolen tegen kanker. Het is zowel bewezen dat kolen preventief werken tegen kanker als dat ze kanker kunnen genezen. Zo is in Polen een onderzoek gedaan onder vrouwen met een verhoogd risico op borstkanker. Het bleek dat de kans op borstkanker duidelijk verminderde als de vrouwen 4 maal in de week 70 gram kool aten (Bron: Mens en gezondheid).
Eén van de stofjes die zoveel goed doen zijn de indolen. Indolen worden gevormd uit glucosinolaten in kolen wanneer deze worden fijngesneden of gekauwd (goed kauwen dus, op die kool!). De indolen hebben een positief effect op het oestrogeen metabolisme. En verkleinen daarmee het risico op kanker (Bron: 150 healthiest foods, J. Bowden).
Behalve de indolen zijn er nog meer stofjes in kolen die helpen om schadelijke vrije radicalen en kankerverwekkende stoffen op te ruimen. Zoals de isothiocyanaten (ITC). Dat zijn stofjes die het lichaam ook maakt van de glucosinolaten in kolen. In elke kool komt weer een andere verzameling aan glucosinolaten voor. Hoe meer variatie hoe beter dus! Alle verschillende varianten ITC´s die daaruit ontstaan zijn preventief werkzaam tegen kanker (Bron: Mens en gezondheid). Broccoli bevat bijvoorbeeld vooral ITC’s die zeer werkzaam zijn tegen borstkanker. Maar ook mannen doen er goed aan mee te eten van broccoli. Een recente studie toonde aan dat mannen met beginnende prostaatkanker de groei konden remmen door 4 x per week broccoli te eten (Bron: Natural news).ITC’s zijn trouwens ook verantwoordelijk voor de zwavelachtige kool-lucht van bijvoorbeeld spruitjes, die bij sommige mensen wat weerstand oproept. Die geur heeft gelukkig niks te maken met de smaak en doet niks af aan de gezonde eigenschappen. Spruitjes bevatten bijvoorbeeld ook nog eens leuke hoeveelheden foliumzuur (Bron: 150 healthiest foods, J. Bowden).
Rode antioxidanten
Rode kool is helemaal een topper. Die bevat ook nog eens 36 verschillende varianten van anthocyaninen (Bron: Natural news). Dat zijn de pigment moleculen die ook (blauwe) bessen en druiven hun blauw/rode kleur geven. Anthocyaninen zijn één van de sterkste antioxidanten onder de flavonoïden (plantaardige stofjes). De antioxidant werking van anthocyaninen beschermt tegen hart en vaatziekten, is ontstekingsremmend en kan allergische reacties verminderen (Bron: 150 healthiest foods).
Beste bereidingsmethode
De beste manier om kool te eten is uiteraard gefermenteerd (zuurkool). Dan krijg je namelijk ook de gezonde melkzuurbacteriën er gratis bij. Maar je kunt kool ook gewoon rauw eten als salade. Je kunt het eventueel wat zachter maken door de fijngesneden kool eerst met zout in te wrijven en 30 minuten te laten staan (daarna het zout afspoelen). Ook als je kool toch gaat verwarmen is het aan te raden het 10-15 minuten te laten staan nadat je het gesneden hebt. Zodra de cellen namelijk kapot zijn door het snijden, kunnen de enzymen alvast aan het werk om de glucosinolaten om te zetten in de voordelige ITC’s.Voor het ‘koken’ van kool heeft stomen de voorkeur. Je behoudt dan nog steeds het merendeel van de goede nutriënten. Hoe korter, hoe beter om zoveel mogelijk enzymen te behouden. Een andere goede methode is kort (5 min) laten stoven in een laagje water of bouillon. Bij lang koken verdwijnt de kankerremmende werking (Bron: World Healthiest Foods).
Recept voor een heerlijke gevulde wintersoep met groene kool!
2 gedachten over “Kolen:oerhollandse superfoods”