Jaa het is weer zo ver, rabarbertijd! Ik kan het niet laten om elk jaar weer te laten weten dat ik echt heel erg van rabarber hou. En wat een luxe het is om een eigen rabarberplant te hebben die nu zo ongeveer wekelijks een portie rabarber produceert. Het enige wat dan de pret nog kan drukken zijn mensen die beginnen over de ongezonde effecten van oxaalzuur. Hebben ze gelijk of valt het wel mee? Lees hier hoe het zit en hoe je optimaal van rabarber profiteert met deze romige rauwe rabarber-aardbeismoothie!
Calciumroof verwaarloosbaar
Oxaalzuur in voeding wordt schadelijk gevonden om twee redenen. Ten eerste omdat het zuur zich met calcium (en ijzer) kan verbinden en dit belangrijke mineraal op die manier aan het lichaam kan onttrekken. Echter als ik op dit onderwerp doorzoek, lijkt het allemaal wel mee te vallen. Voor gezonde mensen die gevarieerd eten is het risico dat dit een negatief effect heeft op het lichaam verwaarloosbaar. Gezondheidscoach Jesse van der Velde stelt dat als je normale porties groente eet, je nooit een te hoge dosis aan oxalaten binnenkrijgt. Daarvoor bevatten een paar handjes spinazie, een kopje bessen en een eetlepel rauwe cacaopoeder gewoon te weinig oxaalzuur. Bovendien is het volgens hem nooit wetenschappelijk bewezen dat je van zulke kleine doseringen oxaalzuur gezondheidsproblemen kunt krijgen.
Deze conclusie lijkt bevestigd te worden op de site oxalicacidinfo.com: “For people who eat a variety of foods, these interactions probably have little or no nutritional consequence and, furthermore, are accounted for in the overall calcium DRIs [Dietary Reference Intakes], which take absorption into account.” Zij zeggen dus dat de absorptie van calcium door zuren in de voeding al is meegerekend in aanbevolen dagelijkse hoeveelheden voor calcium. Zorg dus gewoon dat je voldoende calcium binnenkrijgt (minimaal 1 gram per dag), het liefst samen met magnesium want dat helpt de opname van de calcium weer. Ook voldoende kalium in je dieet helpt het risico op het vormen van oxalaten te verminderen (Bron). En leuk genoeg blijkt rabarber rijk aan kalium te zijn (350 mg /cup) (Bron: Reader Digest, Foods that heal foods that harm).
Combineer rabarber met zuivel
Extra calcium eten bij inname van oxaalzuur zou ook kunnen helpen om het oxaalzuur zonder problemen het lichaam te laten verlaten. Een goed idee dus om je rabarber te combineren met een (zuur) zuivelproduct zoals yoghurt of crème fraiche (ook vanuit culinair standpunt niet verkeerd 😉 ). Het vet daarin helpt dan ook weer om de carotenoïden en vitamine K (45 % van ADH in één portie rabarber, bron) te absorberen (Bron: I. Marber, Supereating). Het mooie is dat zowel spinazie als rabarber ook rijk zijn aan calcium (1 cup rabarber bevat meer dan 100 mg calcium), waardoor het calciumverlies van het lichaam minimaal is (Bron: V. Boutenko, Groene smoothie revolutie). Dit geldt veel minder voor andere gangbare voedingsmiddelen die ook oxaalzuur bevatten zoals granen, bonen, bessen, cacao en koffie en thee.
Nierstenen
Het andere probleem van oxaalzuur kan zijn dat na het binden aan calcium of ijzer  (zout)kristallen worden gevormd. Gewoonlijk zijn die piepklein en verlaten zonder problemen het lichaam weer via de urine. Bij mensen die hier aanleg voor hebben kunnen deze oxalaten het lichaam wel irriteren of er kunnen nierstenen ontstaan die de urinewegen kunnen blokkeren. Men vermoedt dat 80% van alle nierstenen ontstaat als gevolg van kalkoxalaat. Daarom wordt mensen met nieraandoeningen zoals jicht, reumatoïde artritis of bepaalde vormen van chronische pijn aan de vagina (vulvodynia) aangeraden oxaalrijke voeding zoveel mogelijk te vermijden. Ook mensen die aan candida of een andere schimmelinfectie lijden wordt soms aangeraden om oxaalrijke voeding met mate te eten (Bron: Jesse van der Velde).
Als je daar geen last van hebt, kan je dus gerust af en toe rabarber eten. Hoe later in het seizoen, hoe meer oxaalzuur de stelen bevatten, vandaar dat aangeraden wordt om na juni geen rabarber meer te oosten. De bladeren moet je sowieso echt links laten liggen want die bevatten zoveel oxaalzuur dat ze voor ons giftig kunnen zijn (al moet je dan ook wel eerst kilo’s ervan eten). Maar met de kleine hoeveelheden in de stengels weet een gezond lichaam prima raad.
Tips om rabarber bereiden
De grote hoeveelheden suiker die worden toegevoegd zijn waarschijnlijk eerder een probleem ;-). Met deze tips kan je de zure smaak makkelijk op een andere manier neutraliseren:
1. Voeg calcium-rijke ingrediënten toe. Daarmee neutraliseer je het zuur en hoef je minder zoet te gebruiken. Ik doe er soms zelfs gewoon een calcium-tablet in, maar (zure) zuivelproducten zijn ook een prima keus.
2. Snij het witte gedeelte van de stelen niet weg! Van een groenteboer hoorde ik dat daar juist stoffen in zitten (waarschijnlijk calcium) die de zuurheid van de stengel neutraliseren. Leuk toch, dat dat in één plant zit. Niet de onderkant wegsnijden dus, maar even de viezige velletjes er af pellen.
3. Kies voor natuurlijke zoetstoffen. Bij het koken van de rabarber kun je prima wat steviablaadjes (of druppels) of roomse kervel meekoken. Ik heb sinds kort eindelijk een roomse kervel plantje gescoord en de bladeren proeven inderdaad zoetig en vooral heel anijs-achtig… ik ga het binnenkort uitproberen! Heb je dat niet, dan zijn aardbeien een uitermate goede combi met rabarber. Of banaan. Vind je het dan nog te zuur, dan kan je  het nog bijzoeten met honing.
4. Eet de rabarber rauw. De meeste mensen (zo ook ik) zijn gewend om rabarber te koken. Er wordt door sommige bronnen gesuggereerd dat je door koken ook het oxaalgehalte verlaagt. Volgens Jesse van der Velde is dat effect echter verwaarloosbaar, terwijl je door te koken wel veel van de voedingswaarde verliest. Ik ben meteen aan het experimenteren gegaan en je kunt inderdaad prima een heerlijke smoothie maken van rauwe rabarber!
Ingrediënten aardbeirabarber smoothie (voor 1 groot glas):
- 1/2 (dunne) rauwe rabarbersteel (ongeveer 50 gr)
- Handje aardbeien (75 gr)
- 2 sinaasappels (uitgeperst + pulp zonder pitten)
- 100 ml water (of kokosmelk of kokoswater)
- 2-3  flinke eetlepels yoghurt, kwark of crême fraiche
- 1 tl vanille-essence
- 1/2 (bevroren) banaan
- Facultatief voor de funky touch: paar blaadjes (rode) basilicum
Bereiding:
– Doe alles in een blender, goed mixen en genieten maar!
Zoek je nog een lekkere taart voor de rest van je rabarberstelen probeer dan mijn rabarbertaart met merengue. Ook deze aardbeirabarbertaart van Voedzo met agar agar is heerlijk. Ik heb zelf in plaats van de bovenlaag 2 eieren, 2 el crême fraiche en 1 banaan toegevoegd aan de vulling om het wat romiger te maken en de calcium toe te voegen!
Hallo Rozemarijn, voor een zoete variant doe ik er naast de Roomse kervel ook een groot blad met steel van de engelwortel bij en het sap van een sinaasappel. Eventueel met een paar gedroogde abrikozen,
Ik maak ook wel een hartige variant met (citroen)tijm en geplette roze peperkorrels. Dat gaat een half uurtje afgedekt in de oven met een scheutje sherry en balsamico-azijn. ()in de oven blijven het meer stukjes). Lekker met brie of camembert en stokbrood.
Klinkt goed! Bedankt voor de leuke tips
Net gemaakt, echt heerlijk. bedankt voor het recept.
Groet,
Trudy.