Soja, niet zo gezond als we denken

Soja, Foto: wallygrom (Flickr)

Wie geen koemelk drinkt, grijpt naar sojamelk als gezond alternatief. Wie geen vlees eet, vult de maaltijd aan met een vegetarische burger, met soja als basis. Soja heeft de laatste jaren een aureooltje van gezondheid gekregen, maar onder voedingswetenschappers is soja helemaal niet zo populair.

Soja bevat veel antinutriënten

In het gerenommeerde boek van voedingsexpert Jonny Bowden met de 150 gezondste voedingsproducten ter wereld (een van mijn favorieten) krijgt soja maar een magere halve bladzij toebedeeld. Precies genoeg om het grote aantal ‘antinutriënten’ in soja op te sommen. Zo bevat soja een van de hoogste concentraties van phytaten van alle granen en groenten. Phytaten verminderen de opname in het lichaam van belangrijke mineralen, zoals zink en ijzer. Ook kan het lichaam de vitamine B12 uit soja niet opnemen en verlaagt soja de hoeveelheid vitamine D in het lichaam, belangrijk voor gezonde botten en je algehele weerstand (meer lezen over de myths and truths about soy).

Japanners oud op gefermenteerde soja

Maar hoe zit het dan met die Japanners die zo oud worden op een soja-rijk dieet? Of dat echt aan de soja ligt of eerder aan de vis en zeegroenten die ze eten valt te bezien, maar belangrijkste verschil is dat Japanners voornamelijk gefermenteerde soja eten (tempeh, miso en gefermenteerde sojasaus). Fermentatie vermindert het effect van de phytaten.

Bestrijdingsmiddel gevaar voor gezondheid

Bij regulier geteelde soja geldt bovendien dat er waarschijnlijk resten van het bestrijdingsmiddel Roundup op te vinden zijn. Het grootste deel van soja (meer dan 70% wereldwijd, in de VS meer dan 90%) is genetisch gemanipuleerd om bestand te zijn tegen dit agressieve bestrijdingsmiddel. De werkzame stof in het bestrijdingsmiddel Roundup is glyphosaat en deze stof heeft meerdere negatieve effecten op de gezondheid, en met name op de vrouwelijke hormooncyclus (zie studie GM watch). De stof is zelfs giftig voor de placenta en kan tot miskramen leiden. Meerdere gezondheidsorganisaties (o.a. de American Heart Association en Harvard Women’s Health Watch) waarschuwen daarom voor de negatieve effecten van soja. Het Israëlische ministerie van gezondheid heeft zelfs helemaal afgeraden soja aan jonge kinderen te geven.

Alternatieven

Wat moet je dan op die meatless monday?! Op zoek naar vleesvervangers gemaakt op basis van lupine. Bijvoorbeeld bij de vegetarische slager in Den Haag (ook een online shop). Lupine is een goede leverancier van eiwitten en bevat in tegenstelling tot soja nagenoeg alle aminozuren die een mens nodig heeft. Daarnaast heeft lupine het voordeel dat het ook goed in Europa geteeld kan worden en niet net als soja van de andere kant van de wereld moet komen (waar oerbossen voor gekapt worden). Het werd vroeger ook al in Nederland verbouwd als veevoer, maar werd verdrongen door kunstmest en goedkope geïmporteerde soja.

Gezonde alternatieven voor sojamelk zijn havermelk of amandelmelk.

Bronnen: GM Watch, Trouw, the Weston A. Price Foundation

 

 

 

 

 

11 gedachten over “Soja, niet zo gezond als we denken

  1. Daarbij eten Jappanders maar een fractie aan soja, in tegenstelling tot de westerse wereld.
    Soja is eveneens niet goed omdat er veel oestrogenen inzitten.

  2. Net als met de hype over kokosolie. Het wordt de hemel in geprezen of verguisd.
    Soja is volgens de soy-bashers helemaal fout,bevat teveel oestrogenen, kankerverwekkend enz. enz.
    Peter D’Adamo bekijkt gezondheid vanuit de bloedgroep met daaraan gekoppeld het genotype. De ene bloedgroep verteert vlees goed, bloedgroep O met name, en de andere verteert vlees niet, vanwege te weinig geconcentreerd maagsap, namelijk bloedgroep A.
    Laat soja, een plantaardig eiwit, nu DE eiwitbron zijn voor bloedgroep A, en dus ook heilzaam voor deze bloedgroep. Een bloedgroep O, met genotype Vezamelaar, moet van de soja afblijven omdat dit een ondermijnend effect op de gezondheid heeft. De O’s moeten het hebben van dierlijk eiwit, zoals rundvlees.
    Nu dan wordt kokosolie weer de hemel in geprezen.. Ook hier kijk ik naar de bloedgroep met genotype. Voor de A, met genotype Leraar, in mijn geval, is kokosolie heel gezond om te eten. De andere A, met genotype Krijger moet het hebben van ghee, olijfolie maar moet kokosolie laten staan. Wel kan iedereen kokosolie als huidcreme gebruiken!
    Zo is iedereen uniek! Ook in zijn voedingsbehoeften.
    Of zoals Hippocrates al zei: One man’s food is another man’s poison.
    Cocky van Hesteren
    Orthomoleculair voedingstherapeute Genotypedieet.

    • Hoi Cocky, bedankt voor je reactie; interessant om eens wat meer te lezen over dat bloedgroependieet. Dat blijft natuurlijk nog steeds een erg grove indeling, maar die misschien wel als basis kan dienen. Het lijkt me dat echte antinutriënten voor iedereen minder voordelig zijn, maar ook weer afhankelijk van de mate waarin natuurlijk.

  3. Ik ben al een tijdje op zoek naar wat is goed voor je en wat niet. Dat melk niet goed voor je blijkt te zijn zoals altijd is beweert werd me al steeds meer duidelijk. Dus overgegaan op Soja melk van apro-soja. Dat ga ik dan ook maar weer laten staan. Ik heb een dochter van bijna 15 maanden en weet gewoon niet meer wat ik haar nou moet geven. Bij het consultatiebureau adviseren ze nog steeds koeienmelk, dus ook daar kan je niet met vragen terecht. Iemand adviezen voor een baby? In ieder geval havermelk of amandelmelk en yoghurt? Daarbij vind ze havermout inmiddels wel lekker, maar lees ik dat ik dit eerst een nacht moet fermenteren?
    Alvast bedankt..
    Een radeloze moeder

  4. De meeste sojamelkproducten in Europa worden door Alpro geproduceerd (ook dus Provamel en de meeste White label producten zoals Aldi, AH…).
    Alpro gebruikt enkel GMO-vrije soja en er komt al een groot deel uit Europa.

  5. Dag Roos,

    Ik heb zelf ook al wat literatuur-onderzoek verricht omtrent deze materie, ook uit bezorgheid voor mijn gezondheid en die van mijn gezin.

    Enkele relevante observaties:
    – biologische sojamelk bevat geen bestijdingsmiddelen zoals Roundup
    – soja is even rijk, maar niet rijker aan fytaten dan andere granen en peulvruchten:
    http://www.precisionnutrition.com/all-about-phytates-phytic-acid
    – Enkel Weston A. Price en aanverwanten lijken zich grote zorgen te maken over fytaten. Het is wel algemeen gekend dat mineralen uit plantaardige bron minder goed opgenomen worden dan uit dierlijke bronnen (Ca en Fe), en dat anti-nutriënten hiervan de oorzaak zijn. Dit betekent echter niet dat je de nodige mineralen niet uit plantaardige voeding zou kunnen halen.
    – Fytaatconcentraties kunnen sterk verminderd worden door de juiste bereiding: weken, fermenteren, kiemen, zoals je kan lezen bij Weston A. Price. Gefermenteerde sojaproducten zoals tempeh of sojayoghurt bevatten dus al een stuk minder fytaten dan de gemiddelde boterham (ik kan trouwens zuurdesembrood aanraden, dat is ook deels gefermenteerd).
    – Andere bronnen maken gewag van de positive effecten van fytaten, namelijk het binden en afvoeren van de kankerverwekkende, zware metalen die we ongewenst binnenkrijgen.
    – Soja bevat geen echt oestrogeen, maar fyto-oestrogeen, iets dat erop lijkt. Het is niet duidelijk of dit goed of slecht zou zijn voor de gezondheid:
    http://www.pcrm.org/health/cancer-resources/ask/ask-the-expert-soy
    – Het is wel aangetoond dat zuivel veel echte oestrogenen bevat, waarvan wel geweten is dat het schadelijk is voor de gezondheid:
    http://news.harvard.edu/gazette/2006/12.07/11-dairy.html
    – Veganisten bestaan al langer, en ze zijn gemiddeld even gezond als de doorsnee vleeseter.
    – Het is algemeen geweten dat veganisten een supplement B12 nodig hebben. Dit supplement is volledig plantaardig en wordt aangemaakt door bacteriën die in de natuur in uitwerpselen voorkomen. Ook de meeste dieren in de vleesindustrie krijgen dit supplement toegediend (misschien omdat ze te weinig uitwerpselen binnenkrijgen in de zeer hygiënische omstandigheden waarin ze leven?).

    Ik denk dat hiermee de door jouw benoemde argumenten weerlegd zijn. Ik zie zelf alleszins geen reden om soja uit mijn dieet te weren, zeker als het gaat over gefermenteerde producten zoals tempeh of sojayoghurt. Ook de toegevoegde calcium in bijvoorbeeld sojamelk is mooi meegenomen in een voornamelijk plantaardig dieet. Ondanks de mogelijke fytaten, is het aangetoond dat deze calcium, afkomstig uit een of ander koraal, goed wordt opgenomen.

    Mijn excuses voor het ontbreken van referenties bij veel van bovenstaande informatie, maar op aanvraag kan ik die vast nog wel terugvinden.

  6. Ben overgestapt op sojaproducten omdat ik geen koemelk/lactose mag gebruiken.
    Drink dus sojamelk en gebruik als toetje soja yoghurt.
    Wat nu? De sojamelk kan ik vervangen door haver- amandelmelk, maar wat neem ik nu als toetje?

Een reactie plaatsen

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.