Suiker, de snelweg naar veroudering

Als je nog geen goede voornemens had dan heb ik er eentje voor je (en ook als je ze al wel had trouwens):  probeer er eens achter te komen hoeveel suiker je per dag eet. Grote kans dat dat meer is dan je denkt. Want wie denkt er aan suiker bij pindakaas, augurken of sushiazijn? (mijn laatste ontdekking).

En dat is ‘m nou net het probleem, dat het meer is dan je denkt. En meer dan je lichaam leuk vindt. Dat is niet gebouwd op de enorme hoeveelheden die we tegenwoordig binnen krijgen. Zo’n 300 jaar geleden aten we nog maar 4 pond suiker per jaar (tot 1800 was suiker een duur luxeproduct), rond 1900 was dat gestegen tot 90 pond per jaar, en nu staat de teller op de 180 pond per jaar, oftewel, een halve pond per dag! Ok, dat geldt voor Amerikanen, maar wij zullen daar in Europa niet heel ver onder zitten (Bron: Dr. Mercola, sugar dangers).

Lees verder voor some incoventient truths…

No thanx, skip the bad news, straight to the alternatives!

Suiker: 143  x ongezond

Dr. Nancy Appleton telt 143 redenen waarom suiker slecht is voor je gezondheid. Dat suiker veel te maken heeft met onze groeiende omvang, steeds meer diabetes en rottende gebitten dat weten we, ergens weggestopt, wel. Maar dat heel veel meer van de moderne ‘welvaartsziekten’ aan suiker worden gelinkt misschien niet. Kankercellen bijvoorbeeld floreren op suiker en hebben suiker nodig om te kunnen groeien (Bron: Dr. Mercola, more evidence sugar feeds cancer).  Ook is er lang gedacht, en nog steeds, dat overconsumptie van vet de belangrijkste oorzaak van hart- en vaatziekten is.  Maar onderzoeker J. Yudkin liet al in de jaren ’70 zien dat er een veel duidelijker verband te vinden is tussen overmatig gebruik van suiker en hart- en vaatzieken, dan tussen vet en hart- en vaatziekten. Hij onderbouwt uitgebreid in zijn nog steeds actuele boek Sweet and dangerous (1972) dat de toename van hart en vaatziekten vrijwel parallel loopt met de toegenomen inname van suiker. En dat er meerdere volkeren zijn zoals de Masai of Eskimo’s die voornamelijk op dierlijk vet leven maar nauwelijks last hebben van hart- en vaatziekten.

John Yudkin concludeerde in die tijd al dat als een ander product zoveel negatieve gevolgen zou hebben voor onze gezondheid als suiker, dat product allang verboden zou zijn. Suiker niet. Integendeel. De opmars van suiker in steeds meer producten gaat ongestoord z’n gang. Van de voedingsindustrie hoor je nauwelijks iets over de gevolgen van suiker; ze verdienen er te veel aan. En ook bij wetenschappers spelen er waarschijnlijk belangen. Zo ontvangt Harvard’s department of nutrition het merendeel van z’n fondsen van de voedingsindustrie (Bron: Nourishing traditions,The cookbook that challenges politically correct nutrition and the diet dictocrats).

Waarom is suiker dan zo slecht?

Omdat suiker puur is. Puur calorieën, nul komma nul nutriënten. Die zijn er allemaal uitgefilterd. Vandaar de term ‘geraffineerde suiker’. Maar bruine rietsuiker dan, dat is toch wel beter? Helaas. Ook in bruine suiker zitten nauwelijks nog nutriënten. Rauwe suiker, het eerste product na het kristalliseren van de suikerriet/biet en het scheiden van de siroop (melasses), is 96% sucrose, 1% water en 3% andere stoffen, vooral viezigheid als zand, schimmels, luis. Bruine suiker bevat nog wel een klein deel van de melasses waardoor het bruin blijft (of er is caramel aan witte suiker toegevoegd), maar de voedingswaarde daarvan is te verwaarlozen (Bron: Sweet and dangerous).

Wat doet suiker dan wel in het lichaam? Tafelsuiker (sucrose), waar we het meestal over hebben als we over suiker praten, bestaat voor 50% uit glucose-moleculen en voor 50% uit fructose-moleculen (fruitsuiker). De glucose komt na het eten in je bloed en wordt zo naar de cellen getransporteerd. Daar worden de glucosemoleculen verbrand voor energie. Door een overdosis aan suiker komt er meer glucose in het bloed dan het lichaam nodig heeft voor energie. Het overschot wordt als vet opgeslagen in de lever en de spieren. Dit mechanisme wordt geregeld door het hormoon insuline (afgegeven door de pancreas, remember de eilandjes van Langerhans uit de biologieles?).

Fructose, just as bad

De fructose komt niet in het bloed terecht (en leidt dus ook niet tot een bloedsuikerspiegel stijging), maar wordt door de lever gemetaboliseerd. Omdat het geen effect heeft op de bloedsuikerspiegel wordt fructose vaak als ‘onschuldig’ bestempeld. Helaas heeft een teveel aan fructose (inmiddels zitten we op 500% vergeleken met de dosis van onze voorouders, zie Dr. Mercola) z’n eigen batterij aan negatieve effecten in de lever. I didn’t say it was going to be nice… Volgens sommige wetenschappers is de grote hoeveelheid fructose in ons dieet een nog grotere boosdoener dan de glucose/zetmeel (zie e.g. R. J. Johnson, The Sugar Fix). Dit komt vooral door high fructose corn sirup dat in steeds meer producten als vervanging van suiker wordt gebruikt. Van alle suikers wordt fructose het snelst omgezet in vet, en dan ook nog een ‘verkeerd’ vet, adipose dat rond je buik gaat zitten en de kans op hart- en vaatziekten vergroot. Bijkomend nadeel is dat fructose geen effect heeft op de hormonen ghrelin en leptin die je ‘vol-gevoel’ regelen; je kunt dus blijven dooreten (Bron: Dr. Mercola, The plague of HFCS). Aangeraden wordt niet meer dan 25 gram fructose per dag binnen te krijgen (als je naar beneden scrollt in dit artikel vind je een tabel met de hoeveelheden fructose per soort fruit).

Suiker = negatieve energie

Ok, duidelijk dat je suiker niet voor de nutriënten hoeft te eten. Maar misschien wel voor de energie die het levert? De glucose uit sucrose levert inderdaad energie aan het lichaam, maar dat hoeft niet persé uit suiker te komen. In volwaardige voedingsmiddelen zit voldoende energie in de vorm van koolhydraten (lange ketens van glucosemoleculen), vetten en eiwitten. Plus dat je bij het eten van groenten en fruit naast energie ook nog een verzameling aan goede nutriënten binnen krijgt zoals vitaminen, mineralen en vezels die het lichaam ook nodig heeft. Suiker is alleen pure energie (calorieën). Puur is dus niet per definitie altijd goed (Albert Heijn…!). Sterker nog, voor het metaboliseren van suiker / koolhydraten heeft het lichaam nutriënten nodig zoals vitaminen, enzymen en mineralen. Als pure suiker in het lichaam komt, moet het lichaam de eigen voorraad nutriënten aanspreken om het te kunnen verwerken (Bron: Nourishing traditions).

Vooral tussendoortjes met voornamelijk suiker / koolhydraten zonder vet, eiwitten en mineralen erbij, worden heel snel in het bloed opgenomen omdat er geen andere vertragende voedingsmiddelen in de maag zitten. Door de frequente hoge afgifte van insuline en weinig directe verbranding van suikers (omdat we niet meer de hele dag achter beesten aanrennen), worden de insuline receptoren in de cellen steeds ongevoeliger voor insuline. Met als gevolg dat het lichaam steeds meer insuline gaat aanmaken, totdat de pancreas de hoge hoeveelheden insuline niet meer aankan: je bent bij diabetes II beland. Maar ook al heb je (nog) geen diabetes, een verhoging van de insulinespiegel na elke maaltijd/tussendoortje is het beste wat je kunt doen om je lichaam snel de veroudering in te jagen.

Zo word je ouder dan 100

Steeds meer onderzoek wijst erop dat insuline resistentie (cellen reageren niet meer goed op insuline) de basis is voor het merendeel van de chronische ziekten die bij ouderdom horen. Zo concludeerden onderzoekers van Brown University in 2004 al dat insuline een centrale rol speelt in veroudering (Bron: Science Daily, Insulin plays central role in aging). Langdurig hoge insulineniveaus in je bloed zorgen o.a. dat het bloed te snel samenklontert met als gevolg hart- en vaatziekten, dat er plak ontstaat aan de randen van de aderen (wat kan leiden tot hartinfarcten), dat kankers makkelijker ontstaan en het DNA sneller veroudert  (Bron: Insulin – The aging factor).

Onderzoek onder mensen die ouder dan 100 worden, laat vooral zien dat er weinig overeenkomsten in levensstijl zijn; sommigen roken hun hele leven, sommigen hebben een hoog cholesterol anderen laag, sommigen sporten veel, anderen niet. De enige overeenkomst die tot nu toe blijkt: ze hebben allemaal een relatief laag insuline niveau en lage triglycerides (triglycerides zijn bloedvetten die direct gelinkt zijn aan de insuline niveaus). Dat geldt ook voor dieren die op een calorie-arm, maar volwaardig nutriëntendieet zijn gezet; die leven bijna allemaal langer dan normaal, en hebben lage insulineniveaus (Bron: Diabetes Health, Ron Rosedale, 2008). Gezond ouder worden betekent dus minder suiker eten.

Maar gelukkig zijn er alternatieven!

Natuurlijk wil ik ook m’n brownies en carrotcake kunnen blijven eten. Dat kan, heb ik de afgelopen weken ondervonden. Met andere zoetstoffen valt prima te bakken met als bijkomend voordeel dat je er zonder schuldgevoel volop van kunt eten ;-). Lees hier verder.

Of check mijn zoete recepten, allemaal zonder suiker

Facebook

Twitter

Google

Pinterest

Email

Print